KS Profile: ‘Veiligheid begint bij de medewerkers’

“Een veilige werkomgeving begint bij de medewerkers op de werkvloer”, zegt Erik Vogelaars, QSHE-manager bij KS Profile. “Alleen als zij zich bewust zijn van de risico’s, als zij onveilige situaties melden en als zij gemotiveerd zijn om maatregelen op te volgen, wordt het een veilige werkplek.” Een interview met een QSHE-manager die zich niet verliest in ingewikkelde beleidsstukken, maar die vooral graag in gesprek gaat met de medewerkers zelf.

Erik Vogelaars werkt als QSHE-manager voor KS Profile. Dit is een bedrijf dat staalconstructies produceert, bijvoorbeeld voor de stellingen van grote distributiecentra. Erik kwam hier 4 jaar geleden in dienst en kreeg de opdracht om de veiligheid in de fabriek te verbeteren. Natuurlijk maakte hij plannen en adviseerde hij om extra veiligheidsmaatregelen te nemen. Maar hij investeerde bovenal in een goed contact met de medewerkers op de werkvloer, want zij kunnen het verschil maken.

Kun je allereerst iets vertellen over KS Profile. Hoe zit het productieproces in elkaar? En waar zitten de grootste risico’s?
“We krijgen het staal op grote rollen binnen. Vervolgens vormen en snijden onze machines dat tot profielen. De grootste risico’s zitten bij het verpakken. De profielen wegen ongeveer 250 kg per stuk en ze hebben scherpe randen waar mensen zich aan kunnen snijden. Ook het ombouwen van de lijn geeft risico’s. Mensen moeten dan zware onderdelen van de machine halen of erop plaatsen. Daarnaast leidt het onderhoud van de machines wel eens tot incidenten en er wordt wel eens olie op de vloer gemorst. Dus ook gladde vloeren is een risico.

We hebben de afgelopen jaren veel maatregelen genomen om de risico’s te beperken. We hebben bijvoorbeeld speciale handschoenen aangeschaft voor de medewerkers aan de verpakkingslijn, we hebben een ijzeren band vervangen door een kunststof variant en we hebben op verschillende plekken beschermers aangebracht. Ook hebben we bijvoorbeeld matten aangeschaft waarmee we voorkomen dat mensen kunnen uitglijden.”

En je hebt dus geïnvesteerd in een goed contact met de medewerkers op de werkvloer. Waarom vind je dat belangrijk?
“Omdat het om hen draait. Wij kunnen onze machines afschermen en beschermingsmiddelen uitdelen. Maar mensen zullen die alleen gebruiken als zij zich bewust zijn van de risico’s en als zij het nut ervan inzien. Anders zullen ze de neiging hebben om veiligheidsmaatregelen te negeren. En dat ligt niet aan de medewerkers zelf. Het is onze verantwoordelijkheid om hen te wijzen op de risico’s en het belang van veilig werken.”

Hoe doe je dat?
“Op verschillende manieren. Ik heb bijvoorbeeld een groot bord gemaakt met al onze afdelingen erop. Per afdeling heb ik een ‘to do’-lijst gemaakt met maatregelen die we gaan nemen om die werkomgeving veiliger te maken.

Elke ochtend vraag ik drie medewerkers van de ochtendploeg om met mij mee te lopen naar dit bord. Ik spreek dan de veiligheidsmaatregelen met hen door en ik vraag of zij zelf suggesties hebben voor extra maatregelen waarmee hun werkomgeving nog veiliger gemaakt wordt. Daar komen veel nuttige ideeën uit. Ze noemen dan bijvoorbeeld een kap die los zit of een kabel die los hangt.

We noteren al die dingen op de ‘to do’-lijst en gaan ermee aan de slag. Vervolgens maken we foto’s als het is opgelost. Zo kunnen we laten zien wat we met hun inbreng gedaan hebben.”

Hoe gaan deze gesprekken?
“Goed. Ik merk dat het prettig is dat we telkens in kleine groepen van directe collega’s deze gesprekken voeren. Daardoor voelen mensen alle vrijheid om te zeggen waar ze tegenaan lopen. Bovendien kennen de medewerkers de werkomgeving goed. Ze zijn dus goed in staat om te vertellen wat zij als onveilig ervaren.”

Wat doe je nog meer om de veiligheid te vergroten?
“Heel veel. Ik ben bijvoorbeeld ook bezig met een onderzoek over de veiligheid op de werkvloer. Voor dit onderzoek interview ik 15 medewerkers. Dit zijn 1-op-1 gesprekken waarin we de kans hebben om nog dieper op zaken in te gaan.

Ik heb inmiddels 12 gesprekken gehad en het valt me op dat we op beleidsniveau veel zaken goed op orde hebben. We hebben bijvoorbeeld KPI’s vastgesteld met als doel om de veiligheid binnen ons bedrijf te vergroten. Ook hebben we natuurlijk een RI&E en een vertrouwenspersoon. In de gesprekken komt naar voren dat de medewerkers op de werkvloer hier vaak niet of nauwelijks van op de hoogte zijn. Dus het is belangrijk dat we daar een inhaalslag in gaan maken.

In deze gesprekken komen ook positieve elementen aan het licht. Ik heb hen bijvoorbeeld gevraagd of zij wel eens gepusht worden om te produceren, ondanks het feit dat er een onveilige situatie is ontstaan. De medewerkers geven daar allemaal hetzelfde antwoord op. Zij geven aan dat de lijn dan altijd wordt stilgelegd. De productie wordt pas weer hervat als het veilig is.”

Kun je nog een ander voorbeeld van een maatregel noemen die je genomen hebt om de veiligheid te vergroten?
“Jazeker. We hebben een nieuw systeem aangeschaft waarmee medewerkers eenvoudig BHV-incidenten kunnen melden. We hebben nu overal in de fabriek QR-codes hangen die mensen met hun telefoon kunnen scannen. Na het inscannen roept de BHV-app van Safeguard automatisch de BHV-ers op die op dat moment het dichtste bij deze locatie in de buurt zijn. Als deze BHV-ers niet binnen 30 seconden reageren, roept het systeem automatisch andere BHV-ers op die in de buurt zijn.

Het mooie aan dit systeem is dat het bedrijfsoverstijgend is. We werken in dit pand met meerdere zusterbedrijven samen. Al deze bedrijven werken met dezelfde app. Dus bij een ongeval worden altijd de dichtstbijzijnde BHV-ers opgeroepen, ook als zij toevallig in dienst zijn bij ons zusterbedrijf.”

Waarom was het voor jou belangrijk om met dit systeem te gaan werken?
“Omdat ik het belangrijk vind dat mensen BHV-incidenten melden. Ongevallen met licht letsel zijn namelijk een signaal dat de veiligheid niet op orde is. Veel ongevallen met licht letsel wijzen erop dat je ook ongevallen met ernstig letsel kunt verwachten. Door de oorzaken van ongevallen met licht letsel aan te pakken, kun je grotere ongevallen voorkomen.

Ik heb de medewerkers dus gestimuleerd om ook kleine ongevallen te melden. De BHV-app is een voorbeeld van een laagdrempelige manier om dit te doen. Daarnaast kunnen ze bijvoorbeeld ook een formulier invullen en inleveren. Er worden nu veel meer meldingen gedaan. Dit geeft ons de mogelijkheid om de oorzaken aan te pakken, zodat we ernstige ongevallen kunnen voorkomen.”

Je hebt de afgelopen jaren belangrijke stappen gezet. Waar hoop je over 5 tot 10 jaar te staan?
“Ik hoop dat alle medewerkers van ons bedrijf dan proactief met veiligheid bezig zijn en dat het een onderdeel is geworden van hun routine. Dus ik hoop dat elke vergadering en elke ploegoverdracht met het thema ‘veiligheid’ begint. Natuurlijk is er niet altijd iets te melden. Maar als het een vast onderdeel is van de agenda, wordt er wel altijd even bij stilgestaan.

En ik hoop dat veiligheid overal in het bedrijf een belangrijk thema wordt. Denk bijvoorbeeld aan het ontwerpen van machines of het herinrichten van een lijn. Nu worden de meeste veiligheidsmaatregelen nog door mij aangedragen en ik moet mensen op de risico’s wijzen. Het zou mooi zijn als veiligheid over een aantal jaren zo vanzelfsprekend is, dat mensen uit zichzelf met ideeën komen om het nóg veiliger te maken.”