BHV trainen op 1,5 meter afstand: 'Met wat aanpassingen goed te doen’

Hoe oefen je een reanimatie of een Heimlich-greep op 1,5 meter afstand? BHV.nl heeft hier inmiddels al de nodige ervaring mee. Wij gingen langs voor een reportage.

Het is nog stil als ik veel te vroeg op de trainingslocatie aankom. Ik heb net plaatsgenomen, als trainer Michel Foekens met een kar vol met oefenmaterialen binnenkomt. “We zijn blij dat we kunnen trainen", vertelt hij. “Tijdens de eerste en tweede golf lagen de trainingen stil. Vanaf maart zijn we weer begonnen, alleen dan in een aangepaste vorm.”

1,5 meter
Hij vertelt dat het goed te doen is om een training te geven op 1,5 meter afstand. “Soms moet ik deelnemers er wel op wijzen dat ze afstand moeten houden", zegt hij. “Dan krijg ik wel eens als reactie: ‘maar we zijn collega's en we werken dagelijks met elkaar samen'. Maar ook collega's moeten natuurlijk afstand houden.”

Die mentaliteit lijkt in deze groep niet aan de orde. Iedereen komt met een mondkapje binnen en gaat op 1,5 meter afstand van elkaar zitten. In een gesprek informeert de trainer ook bij de deelnemers of zij deze opstelling corona-proof vinden. “Misschien kunnen we nog een raam opendoen, zodat de ruimte beter geventileerd wordt", zegt een van de cursisten. En suggestie die meteen in de praktijk wordt gebracht.

AED
De training begint met een theoretisch deel. Weten de deelnemers waar op hun werk de dichtstbijzijnde AED hangt? Bij de ene werkgever blijkt dit beter geregeld te zijn dan bij de andere.

“Via hartslag.nu kun je je aanmelden voor de AED die het dichtst bij jou in de buurt hangt", vertelt de trainer. “Mocht er dan iemand een hartstilstand krijgen, dan stuurt een systeem SMS-jes naar zo'n 30 mensen die het dichtst bij die AED in de buurt wonen. De ene helft krijgt de opdracht om naar het slachtoffer toe te gaan en alvast te beginnen met reanimeren. De andere helft krijgt de opdracht om de AED op te halen. In het SMS-je staat ook meteen de toegangscode.”

“Dat is mij wel eens overkomen", vertelt een van de deelnemers. Hij kwam als eerste bij de AED aan en kon met de code het apparaat snel pakken. Meteen daarna stopten er al drie automobilisten die hem graag naar het slachtoffer wilden brengen. Samen hebben zij het slachtoffer op dat moment kunnen redden. “Helaas hoorden we dat hij een paar dagen later alsnog overleden is, omdat hij al hartproblemen had", vertelt de deelnemer.

Het verhaal maakt indruk op de groep. “Met een AED ben je vaak sneller dan de ambulance ter plaatse", zegt de trainer. “Maar probeer, als het even kan, wel op de fiets te gaan en niet met de auto. Bij een hartstilstand is er namelijk ook een ambulance onderweg. Je wilt voorkomen dat je de weg voor de ambulance blokkeert.”

112
Op deze manier wordt ook de rest van de theorie doorgenomen. Welke ongevallen los je als bhv-er zelf op? Wanneer breng je het slachtoffer naar de huisarts of bel je 112? Hoe ziet een epileptische aanval eruit? Bel je daar ook 112 voor? Of gaat dit vanzelf over?

De deelnemers blijken veel op te steken van elkaars ervaringen. Hoe weet je bijvoorbeeld welk familielid je kunt bellen als het niet goed gaat met een collega? “Wij hebben bij personeelszaken doorgegeven wie er gebeld kan worden in noodgevallen", zegt een van de deelnemers. “Bij ons is er niets geregeld", zegt een teamleider van een grote winkelketen. “Maar ik schrijf het wel op, want ik zou het goed vinden als we dat ook zo gaan doen.”

Praktijk
Na de theorie, en een lunch vanuit een lunchbox, is het tijd voor de praktijk. Niet alle oefeningen kunnen op 1,5 meter afstand gedaan worden. Toch is er alles aan gedaan om zo veel mogelijk zo goed mogelijk door te laten gaan.

Waar leg je bijvoorbeeld je vuist bij de Heimlich-greep? Vanwege de coronaregels kunnen de deelnemers deze greep niet bij elkaar oefenen. Als alternatief krijgt iedereen de opdracht om bij zichzelf te voelen wat de juiste plek voor deze greep is.

En hoe leg je iemand in een stabiele zijligging? Bij deze oefening gaat één deelnemer op de grond liggen als slachtoffer. De ander staat er op een veilige afstand naast en vertelt hoe hij zijn hand of been moet verplaatsen. "Doordat je het zegt én doet, oefen je het op deze manier eigenlijk nog wel beter dan in de oude situatie", zegt de trainer.

Reanimatie
Ook de reanimatie, binnen de coronamaatregelen, vraagt om enkele aanpassingen. Toch blijkt dit wel degelijk goed mogelijk te zijn. Voordat de deelnemers gaan reanimeren, trekken ze handschoenen aan, ontsmetten ze de pop en leggen ze plastic op de mond. Vervolgens is de oefening exact hetzelfde als voor corona.

Er is slechts één oefening die echt niet op 1,5 meter afstand kan. Dat is de Rautekgreep waarmee je slachtoffers naar een veilige plek kunt verplaatsen. Om dit toch goed te oefenen laat de trainer de deelnemers plaatjes van de handelingen in de juiste volgorde leggen.

“Pas deze greep alleen toe als het kan”, waarschuwt de trainer. “Stel, het slachtoffer ligt op het spoor en je ziet een intercity aankomen. Dan ga je natuurlijk niet stap voor stap deze greep toepassen. Kies dan voor de snelste oplossing. Pak hem desnoods aan zijn been en trek hem van het spoor. Anders overleven jullie dat beiden niet.”

Brandoefening
De dag eindigt met een brandoefening. De deelnemers leren om een kleine brand te blussen. Staat het hele magazijn in brand? “Zorg dan dat jij en je collega's veilig zijn en wacht op de brandweer", zegt hij.

De trainer laat zien hoe de brandslang werkt. “Zet de slang op de sproeistand", zegt hij. “Want met een harde straal blaas je die brandende prullenbak de hoek in, waardoor de gordijnen alsnog in brand vliegen.”

Dan is het tijd om zelf een brandje te blussen. Op de parkeerplaats staat een beeldscherm in brand. Aan ons de opdracht om één voor één dit brandje te blussen. En dat is gemakkelijker dan dat het op het eerste gezicht lijkt. “Nu ik dit tijdens een training een keer gedaan heb, zou ik het in het echt ook wel doen", zegt een van de deelnemers.

Tot slot sluit de trainer de dag af. Hij vraagt de deelnemers of zij geleerd hebben wat ze wilden leren. Het antwoord is volmondig ‘ja'. Ze hebben het gevoel dat ze net zoveel geleerd hebben als bij de normale training, ook al was nu alles op 1,5 meter afstand.