Rotterdam Marathon: zo’n 300 zorgverleners stonden voor de lopers klaar

Bijna 50.000 deelnemers liepen dit jaar de Rotterdam Marathon. Langs de route en op de medische posten stonden zo’n 300 vrijwilligers klaar om hen medische zorg te geven, als dat nodig was. Wie zijn die vrijwilligers? En hoe bereiden zij zich voor? DeCrisismanager nam een kijkje op het voorbereidende evenement dat 2 dagen voor de marathon voor hen georganiseerd werd.

Het is donderdagavond 21 oktober. Over 2 dagen vindt het grootste tweedaagse sportevenement van Nederland plaats: de Rotterdam Marathon. Niet alleen de lopers zijn al maanden bezig met de voorbereiding. Dit geldt ook voor het medische team dat hen opvangt als het tegen zit. Ter voorbereiding komen zij vanavond samen in het WTC in Rotterdam. Zij krijgen een avond voorgeschoteld met sprekers. Ook krijgen zij hier informatie over de protocollen. En het is een avond waarop ze elkaar weer zien, of waar ze elkaar voor het eerst ontmoeten.

Vrijwilligers
Het eerste wat opvalt is de zeer grote opkomst. De ene helft van de zaal vult zich met zo’n 100 medisch professionals van de Rotterdam Marathon Study Group (RMSG). Dit zijn artsen, verpleegkundigen en fysiotherapeuten die straks in de posten langs de route de medische handelingen verzorgen. Zij worden ondersteund door een team van studenten van de Hogeschool Rotterdam die de medische registratie voor hun rekening nemen. De andere helft van de zaal vult zich met nog eens met zo’n 100 vrijwilligers van het Rode Kruis.

De hoge opkomst maakt ook indruk op de eerste spreker. Hij had deze zorgverleners twee jaar geleden hard nodig, toen hij tijdens de marathon een hartstilstand kreeg. “Als loper besef je niet dat je zoveel professionals achter je hebt staan”, zegt hij. “Zo’n 80% van de mensen die buiten het ziekenhuis een hartstilstand krijgt, overleeft dat niet. Zo’n 10% overleeft het wel, maar houdt daar blijvende schade aan over. En zo’n 10% overleeft het zonder al teveel kleerscheuren. Daar ben ik er 1 van.” Hij is dan ook vereerd dat hij nu, op dit podium, een toespraak mag houden voor de mensen die hem gered hebben.

Hartstilstand
In zijn toespraak vertelt hij hoe hij 2 jaar geleden samen met twee vrienden aan de marathon begon. Na 7 kilometer viel hij op de grond. Hij had het geluk dat iemand uit het publiek het zag gebeuren. Hij seinde 2 politieagenten in. En een van die agenten herkende de signalen. “Ik zag je rustig ademen”, vertelde de agent hem naderhand. “Dat klopte niet, want je had al 7 kilometer gelopen. Je zou buiten adem moeten zijn. Daardoor wist ik dat er iets aan de hand was.” En de agent had gelijk, want even later begon het slachtoffer te gaspen. Gaspen betekent dat iemand aan het overlijden is. Er moet dan meteen gereanimeerd worden om nog kans te hebben op overleving. En dit is ook wat de agenten gedaan hebben. Zij hebben meer dan 15 minuten geanimeerd. Dit is een van de belangrijkste factoren waardoor het slachtoffer het overleefd heeft.

In de pauze vertelt een arts in opleiding dat ze onder de indruk is van het verhaal van het slachtoffer. “Na de marathon gaan we altijd met het medische team uit eten”, vertelt ze. “Dat hebben we 2 jaar geleden ook gedaan. Ik weet nog dat er toen een bedrukte sfeer hing, omdat er tijdens die loop 3 reanimaties waren geweest. Het is goed om te horen dat hij het overleefd heeft.”

Trots
Na het verhaal van het slachtoffer volgen er nog verschillende andere toespraken. Ook worden de protocollen toegelicht. Steven Hofdom, voorzitter van de Rotterdam Marathon Study Group (RMSG), kijkt tevreden toe hoe alles verloopt. “Ik ben trots op het grote aantal zorgverleners dat ons tijdens deze marathon ondersteunt”, vertelt hij. “Zij doen dit op vrijwillige basis en de meesten van hen hebben daarnaast een baan in de zorg. Nu de zorg overbelast is, hadden we verwacht dat meer zorgverleners zouden afvallen. Maar dat viel mee.

We hebben voldoende zorgverleners bereid gevonden om mee te doen. Ik denk dat dat voor een deel komt omdat mensen weer snakken naar het normale leven.” De RMSG heeft voor deze marathon een medisch team samengesteld met 130 vrijwilligers. Dit zijn artsen, verpleegkundigen, fysiotherapeuten en studenten, die op de medische posten langs de route staan. Daarnaast heeft de RMSG tijdens de marathon de supervisie over 175 vrijwilligers van het Rode Kruis.

Studiegroep
Steven vertelt ook iets over de achtergrond van de studiegroep. “De Rotterdam Marathon en het Erasmus Medisch Centrum zijn al meer dan 40 jaar aan elkaar verbonden”, legt hij uit. “Dus medische professionals van het ziekenhuis ondersteunden de marathon altijd al op vrijwillige basis. Door de jaren heen is dit steeds verder geprofessionaliseerd en daar is de Rotterdam Marathon Study Group uit voortgekomen.” De RMSG zorgt voor de medische organisatie van 3 hardloopevenementen, namelijk de NN Marathon Rotterdam, de City-Pier-City loop in Den Haag en de Bruggenloop in Rotterdam. Daarnaast werkt de studiegroep mee aan wetenschappelijk onderzoek over loopevenementen. En zij adviseert sporters, medici, organisaties en bonden.

“We hebben de afgelopen jaren veel expertise opgebouwd”, vertelt Steven. “We willen de komende jaren zichtbaarder worden en onze stem meer laten horen. We merken namelijk wel eens dat er in de media discussie is over de protocollen die we volgen. Een voorbeeld daarvan is het protocol dat we volgen voor hardlopers die mogelijk een hitteberoerte hebben opgelopen. Veel organisaties gebruiken daarvoor koelbaden en dat is natuurlijk prima. Wij gebruiken handdoeken die met ijs doordrenkt zijn. Wetenschappelijk onderzoek laat namelijk zien dat dit ook een goede manier is om hardlopers snel te koelen. Door meer zichtbaar te zijn, willen we laten zien dat de protocollen die we gebruiken wetenschappelijk goed onderbouwd zijn. En we willen onze lessons learned graag delen met andere organisaties, zodat we van elkaar leren.”

Nieuwe ambities
Steven vertelt dat de studiegroep de komende jaren nog verschillende andere ambities heeft. “We willen de hardloper nog meer centraal stellen”, vertelt hij. “Daarom hebben we in samenwerking met het Erasmus MC en de TU Delft gekeken aan welke medische informatie de lopers de meeste behoefte hebben. Daaruit bleek dat de lopers onder andere meer inzicht willen hebben over de beste voeding, het aantal rustmomenten en het moment waarop je je ambities moet aanpassen, omdat je anders te veel vraagt van je lichaam. We leveren een bijdrage aan verschillende projecten waarin dit soort thema’s beter worden onderzocht.”

Ondertussen sluit in de zaal de laatste spreker de avond af. De vrijwilligers pakken hun jassen om naar huis te gaan. “In welke medische tent sta jij?” klinkt het in de gang. “Op de Coolsingel. En jij?” Het is duidelijk: deze groep is er klaar voor. En zij gaan alles op alles zetten om de marathon succesvol te laten verlopen op medisch gebied.