Interview
Maaike Tindemans
Tekst:
Maaike Tindemans
Verwachte leestijd: 6 min

Zeeschepen in nood redden: ‘Het is ons dagelijks werk’

Een containerschip dat vastloopt in het Suezkanaal of een ander soort schip dat stuurloos raakt op volle zee. Het levert vaak spectaculaire beelden op. Hoe gaat zo'n reddingsoperatie in zijn werk? Een interview met Pieter Kuzee, SHE-Q-manager bij SMIT Salvage (een volle dochter van Boskalis).

Het lijken soms wel beelden uit een film. Begin april was op het nieuws te zien hoe een schip stuurloos was geraakt voor de Noorse kust. Vanuit een helikopter werden de reddingswerkers via een touw aan boord gebracht.

Reddingsoperaties zien er vaak spectaculair uit

“Dat ziet er zeer sensationeel uit", zegt Pieter Kuzee. “Voor ons horen dit soort reddingsoperaties bij ons werk. Deze specifieke operatie doen we zeker niet voor ons plezier, want het is geen pretje om met slecht weer onder een helikopter te hangen. Bovendien is het een risicovolle activiteit. Maar soms is er geen andere mogelijkheid. We zijn hiervoor getraind en zo'n actie wordt extreem goed voorbereid. Zo kunnen we in veel gevallen toch veilig een schip bereiken. En als we het niet veilig kunnen doen, doen we het niet.”

Wat voor reddingsoperaties voeren jullie veelal uit?
“We helpen zeeschepen en booreilanden die in de problemen zijn gekomen. Bijvoorbeeld: schepen die in brand staan, problemen hebben met de voortstuwing en daardoor stuurloos geworden zijn, lading verloren hebben, aan de grond vastgelopen zijn of een aanvaring hebben gehad.”

Wat doen jullie als jullie zo'n melding binnenkrijgen?
“We zorgen er allereerst voor dat onze mensen zo snel mogelijk ter plaatse zijn. Ons doel is om er binnen 24 uur te zijn. Voor de coronacrisis lukte dat vrijwel altijd. Nu duurt dat soms iets langer, omdat ook wij met reisbeperkingen te maken hebben.

In maart blokkeerde een vastgelopen containerschip het SUEZkanaal

Toch lukt het vaak wel om zeer snel ter plaatse te zijn, ondanks de reisbeperkingen. Als het gaat om kritische situaties, zoals in Noorwegen, proberen we om een uitzonderingspositie te krijgen. Dan neemt bijvoorbeeld de kustwacht van het ontvangende land contact op met de lokale autoriteiten zodat we sneller toegang krijgen tot een land.”

Zijn er meer dingen die jullie meteen in gang zetten?
“Ja. We starten meteen met het verzamelen van zo veel mogelijk informatie. Misschien is er al een helikopter ter plaatse die foto's of video's heeft gemaakt die we kunnen bestuderen.

Ook vragen we de betreffende partijen om bouwtekeningen van het schip en informatie over de lading. Zo kunnen we - terwijl het team onderweg is - al een eerste plan van aanpak maken. Je kunt dit vergelijken met brandweermensen die in de auto, onderweg naar de brand, de situatie alvast bespreken.”

Hoe gaan jullie vervolgens te werk?
“Dat is natuurlijk sterk afhankelijk van de situatie. In vrijwel alle situaties brengen we eerst de status van het schip in kaart. Wat is de schade van een schip dat aan de grond is geraakt? Is er lekkage? En bij een brand: waar is de brand en hoe ontwikkelt deze zich?

Elke situatie vraagt weer om een andere aanpak

Afhankelijk van de situatie starten we de operatie, bijvoorbeeld door sleepboten in te zetten of de brand te blussen. Vaak komt het neer op een combinatie van activiteiten.”

Krijgen jullie daarbij hulp van de bemanning van het schip?
“Als het kan wel. Zij hebben veel waardevolle informatie. Als zij nog aan boord zijn, kunnen zij ons bijvoorbeeld kritische apparatuur of simpelweg de weg wijzen. En anders kunnen ze ons op afstand helpen.

In de praktijk gebeurt dat niet altijd. De bemanning heeft vaak een crisissituatie achter de rug, die voor hen niet normaal is. Op de beelden van het schip dat voor de Noorse kust in de problemen kwam, zie je zelfs dat iemand in het water springt. Hij is met een helikopter uit de hoge golven gered.

Bemanningsleden die zoiets hebben meegemaakt krijgen meestal de vereiste nazorg die bij goed werkgeverschap in deze situaties hoort. De aflosbemanning of bemanning van een zusterschip wordt soms in de plaats van hen ingezet.”

Hoe houden jullie tijdens de operatie de stakeholders op de hoogte?
“We maken bij de start van de crisis een stakeholdersanalyse. Wie zijn de stakeholders? Welke informatie hebben zij nodig en in welke frequentie? Je moet dan denken aan de eigenaar van het schip, de verschillende verzekeraars, autoriteiten etc.

We geven hen elk volgens een afgesproken frequentie een update van de situatie. In een van de eerste updates krijgen zij bijvoorbeeld te horen wat de samenstelling van het team is, wanneer zij vliegen en wanneer zij naar verwachting op de locatie aanwezig zullen zijn.

Ook laten we in de updates weten wat we gaan doen en de beweegredenen hiervoor. Bijvoorbeeld welk soort sleepboten we gaan inzetten. Dus we informeren en geven een blik vooruit.”

Wat zijn de dilemma's waar je tijdens zo'n operatie voor staat?
“We moeten tijdens zo'n operatie regelmatig keuzes maken. Soms heb je bijvoorbeeld snel de beschikking over sleepboten die net niet ideaal zijn voor de operatie. Zet je die in? Of is er nog tijd om iets langer te wachten op grotere of betere sleepboten? Of moet je kiezen voor een tweede sleepboot?

Een operatie wordt alleen uitgevoerd als dat veilig is voor het team

Uiteraard staan we ook regelmatig voor grote en kleine veiligheidsdilemma's. Zo hebben we bijvoorbeeld wel eens een schip geholpen dat onder winterse omstandigheden in de Noord Atlantische Oceaan in de problemen was gekomen. Onze mensen stonden in de haven klaar om dit schip te gaan assisteren. Maar het weer was te slecht om uit te varen. Dat is natuurlijk heel vervelend en soms wat frustrerend, zeker voor de stakeholders. We kijken dan uiteraard wat de alternatieven zijn. Kunnen we bijvoorbeeld om het slechte weer heen varen? Of is het beter om even te wachten en wat kunnen we in die tijd alvast wel doen? Niets doen zit niet zo in onze bedrijfscultuur.”

Jullie moeten je natuurlijk ook aan de coronamaatregelen houden. In hoeverre hebben jullie daar last van tijdens een reddingsoperatie?
"
Wanneer we eenmaal op site zijn, hebben we daar niet zo gek veel last van, omdat we dit voorafgaand aan de operatie en tijdens de operatie goed managen. We creëren een veilige bubbel met vaste strikte procedures. In die bubbel kunnen we de operatie uitvoeren. Min of meer zoals we dat voor corona ook deden.

Tijdens een operatie werken de medewerkers in een veilige coronabubbel. Zo kunnen ze hun werk doen, zonder dat zij 'last' hebben van de coronarestricties

Tijdens het reizen hebben de verschillende coronamaatregelen zeker impact op de operatie. Wanneer we bijvoorbeeld naar landen in het verre oosten reizen, is er een verplichte quarantaine periode voordat je je min of meer vrij door het land kunt bewegen. De quarantaine periodes zijn zwaar voor de psyche van veel mensen. Je wordt simpel gezegd vrijwillig een paar weken op een hotelkamer opgesloten. Om onze mensen hierin zo goed mogelijk te ondersteunen hebben we het Boskalis Quarantaine Support Team opgericht. Dit team begeleidt en monitort de mensen voor en tijdens een quarantaine periode. Ik ben blij dat ik samen met een collega dit team heb mogen opzetten. Het past naadloos bij de zorg voor onze mensen vanuit onze NINA-filosofie onder het Boskalis WoW SHE-Q beleid."

Hoe creëren jullie deze veilige bubbel?
"We hebben in het Boskalis COMS (COvid Management System) een strikte mobilisatie procedure opgenomen. Kortweg houdt deze in dat voordat iemand op reis gaat hij of zij een (thuis)quarantaine periode heeft waarin de lichaamstemperatuur bijgehouden wordt. Deze periode wordt gevolgd door een PCR-test waarna de quarantaine in afwachting van het resultaat voortgezet wordt. Wanneer de PCR-uitslag negatief is, gaan de mensen goed geïnformeerd voorzien van een travel protocol en een pakket Covid-19 PBM’s op reis. Deze reis wordt zo goed mogelijk voorbereid met een minimum aan interacties. Zo houden we de kans dat iemand besmet wordt zo klein mogelijk.

Eenmaal op de site is het zaak de bubbel niet te laten verstoren. Hiervoor gebruiken we een Project Covid Management Plan wat voor ieder project specifiek opgesteld en geïmplementeerd wordt. In aanvulling op dit plan hebben we de normale Project Emergency documentatie waarin bijvoorbeeld de beschikbare ziekenhuizen geïdentificeerd worden en op sommige projecten hebben we een eigen medische staf bij ons."

(Thuis)quarantaine vraagt om de nodige discipline. Wat is jullie ervaring hier tot nu toe mee?
“We zijn hier in januari 2020 mee begonnen. Toen was het even wennen, zeker omdat corona in die tijd in veel landen nog als een griepje werd gezien.

Al vrij snel werd de ernst van de situatie duidelijk en inmiddels werken we al 1,5 jaar op deze manier. Natuurlijk vraagt dit om zelfdiscipline. Een groot gedeelte van onze mensen heeft een militaire achtergrond en de rest gedijt goed in een hiërarchische omgeving en heeft een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Hun discipline is hoog. Zeker omdat zij inzien wat het nut en de noodzaak van deze maatregel is, doen ze het gewoon.”

Jullie werken natuurlijk ook met partners samen. Hebben zij ook zo'n strikt covid-protocol?
“Ja, inmiddels wel. Als wij partijen inschakelen, vragen wij hen altijd naar hun covid-protocol. Helemaal aan het begin van de crisis kwam het wel eens voor dat een rederij geen protocol had. Dat is nu echt verleden tijd. Vrijwel elk schip, hotel of enig ander bedrijf heeft een covid-protocol en dat is ook nodig om hun eigen mensen te beschermen zodat controle op naleving de voornaamste actie is.”

Gaan jullie ook naar landen waar corona wild om zich heen slaat en niet meer onder controle lijkt te zijn?
“Voordat onze mensen op reis gaan, maken we altijd een analyse van de lokale situatie. Daarbij kijken we bijvoorbeeld ook naar de Covid-situatie en of onze mensen daar medische zorg kunnen krijgen, als dat nodig is.

SMIT Salvage analyseert vooraf of het veilig is om naar het betreffende land te reizen.

Onze ervaring is dat de Covid-berichten in de media niet altijd een goed beeld geven van de werkelijke situatie ter plaatse. Soms zie je in de media overvolle ziekenhuizen. Maar je ziet niet in welke regio van Brazilië die ziekenhuizen staan. Brazilië is een enorm land en in de regio waar wij moeten zijn, kan de situatie heel anders zijn. Ook kan het bijvoorbeeld zijn dat de media overheidsziekenhuizen in arme wijken in beeld brengt met een soort dubbele boodschap. Vaak zijn er meer mogelijkheden zoals het gebruik maken van privéklinieken. Onze medisch adviseur heeft een zeer uitgebreid wereldwijd netwerk van goede ziekenhuizen en medisch specialisten.

Daarom baseren we ons niet alleen op de berichten in de media, en gebruiken we bijvoorbeeld onze eigen (Boskalis) collega’s, lokale partners en agenten als informatiebronnen. Onze mensen weten dat we hier een zorgvuldige afweging in maken en dat wij hen alleen uitzenden wanneer dat ook kan. In sommige landen is het Covid-risico overigens niet het grootste risico in deze afweging.”

Tot slot, heeft corona jullie als bedrijf ook iets goeds gebracht?
“Jazeker. Door corona hebben we de mogelijkheden van de moderne technologie verder ontdekt. We kiezen nu sneller voor beeldbellen en zijn daar vertrouwd mee geraakt. Er is echt niemand meer die het raar vindt om tegen een beeldscherm te praten.

Ook is onze communicatiestructuur door corona verbeterd. Tijdens de eerste golf hadden we zeven dagen per week overleg over de covid-situatie, ook met onze collega's buiten Nederland. Dat is nu terugbracht naar twee dagen per week.

We merken dat deze overleggen ook waardevol zijn voor het delen van niet-covid informatie. We zijn daardoor sneller op de hoogte van actuele kwesties en kunnen ervaringen sneller met elkaar delen. Voor corona hadden we ook zeker operationele overleggen en dan was het vaak wat meer regionaal ingericht. Deze globale aanpak creëert extra verbinding en een groter teamgevoel. Je zou kunnen zeggen dat we op deze manier elkaar nog beter leren kennen.

Dus die overleggen gaan we zeker behouden, ook na corona. De ene keer plannen we dat in een gunstige tijdzone voor onze collega's in Houston en Macae. En de andere keer kiezen we voor een tijdzone die prettig is voor de collega's in Singapore en Kaapstad. Zo houden we die extra goede verbinding, ook wanneer de coronacrisis straks voorbij is.”

19 augustus 2021